خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: آفات از اصلی‌ترین عواملی در کاهش محصولات کشاورزی محسوب می‌شوند و بر همین اساس رایج‌ترین راه‌حل برای رفع این مشکل کاربرد سموم کشاورزی است.
اما در این میان سموم کشاورزی علاوه بر هزینه‌های گزافی که بر قیمت تمام‌شده محصولات کشاورزی تحمیل می‌کنند خسارت‌های بی‌شماری را برای سلامت انسان و محیط‌زیست به همراه دارند کما اینکه بقایای این سموم در خاک قادرند مدت‌ها به‌صورت فعال باقی‌مانده و علاوه بر تهدید جانداران خاکزی از طریق جذب توسط گیاه وارد زنجیره غذایی انسان شوند.
آنچه مسلم است با افزایش جمعیت نیاز به غذا افزایش‌یافته و بشر را با راهکارهای ویژه‌ای برای بهبود وضعیت کشاورزی روبرو کرده غافل از اینکه استفاده از سموم کشاورزی منجر به تولید مواد غذایی باکیفیت نامطلوب برای سلامت بشر خواهد شد.
سموم و کودهای شیمیایی در حد استاندارد مصرف شود
بر همین اساس باید سموم و کودهای شیمیایی در حد استاندارد مصرف شود تا با تولید محصول سالم و به کار بردن کشاورزی ارگانیک، آلودگی محیط‌زیست را به حداقل رساند و سلامتی انسان را تضمین کرد.
در همین خصوص کشاورزی استان همدان نیز که تا چند سال اخیر سهم قابل‌توجهی در مصرف سموم کشاورزی داشت تلاش‌هایی را به سرانجام رسانده که نتیجه آن کاهش مقدار قابل‌توجهی از مصرف سموم کشاورزی در این استان است.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان همدان در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر پیرامون اقدامات انجام‌شده برای بهینه‌سازی مصرف سم در بخش کشاورزی استان همدان عنوان کرد: استان همدان در مجموع بیش از ۷۰۲ هزار هکتار عرصه‌های مربوط به محصولات زراعی یک‌ساله و دائمی را شامل می‌شود.
شهرام پیشه ور بابیان اینکه تنوع محصولی خیلی خوبی در استان همدان وجود دارد، گفت: محصولات زراعی و محصولات باغی متنوعی در استان همدان تولید می‌شود و همدان درزمینهٔ تولید محصولات دارای جایگاه و رتبه‌های برتر و خوبی در سطح کشور است.
استان همدان ۱.۲ وسعت کشور را دارد ولی ازلحاظ تولید بیش از ۴.۵ درصد محصولات کشاورزی کشور را به خود اختصاص است پیشه‌ور بابیان اینکه استان همدان ۱.۲ وسعت کشور را دارد ولی ازلحاظ تولید بیش از ۴.۵ درصد محصولات کشاورزی کشور را به خود اختصاص است، گفت: این توانمندی و قابلیت کشاورزان و باغداران و تولیدکنندگان استان همدان را نشان می‌دهد.
پیشه‌ور بابیان اینکه در ۷۰۲ هزار هکتار عرصه‌های زراعی و باغی استان همدان همه‌ساله با تعداد کثیری از عوامل خسارت زا مواجه هستیم، گفت: این عوامل در مراحل مختلف ازجمله مراحل پیش از کاشت، کاشت، داشت و برداشت و حتی پس‌ازآن در مراحل حمل‌ونقل و انبارداری می‌توانند به محصولات کشاورزی خسارت بزنند.
وی بابیان اینکه اگر قرار باشد هیچ‌گونه عملیات مبارزه‌ای برای کنترل عوامل خسارت زا صورت نگیرد این عوامل به‌راحتی می‌توانند چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد تولیدات کشاورزان را از بین ببرند، گفت: بر همین اساس موظفیم با روش‌های مختلف مبارزه نسبت به کاهش عوامل خسارت زا اقدام کنیم که یکی از این روش‌ها؛ روش مبارزه‌ای شیمیایی است.
پیشه‌ور بابیان اینکه اگر کمی به عقب برگردیم و به حدود ۱۵ سال قبل برویم چیزی نزدیک به ۷۰۰ تن میزان مصرف سالیانه سم استان همدان بود که اگر مقایسه کنیم با ۷۰۰ هزار هکتار عرصه‌ای که وجود دارد به‌طور متوسط سرانه مصرف سم استان همدان به ازای هر هکتار یک لیتر یا یک کیلوگرم می‌شد، گفت: طی ۱۵ سال اخیر یکسری برنامه‌ها در استان همدان انجام و در پی آن مصرف ۷۰۰ تن سم استان در حال حاضر به چیزی حدود ۴۸۰ تن رسید.
سرانه مصرف سم استان همدان از یک لیتر به کمتر از ۰.۷ لیتر در هکتار کاهش‌یافته است
وی بابیان اینکه سرانه مصرف سم استان همدان از یک لیتر به کمتر از ۰.۷ لیتر در هکتار کاهش‌یافته است، گفت: این در حالی است که هنوز در بسیاری از استان‌های کشور این آمار بین ۰.۷ تا یک متغیر است.
وی بابیان اینکه آمار مصرف سم کشورهای دیگر در مقایسه با ایران بیشتر و حتی در برخی کشورها تا ۲ لیتر در هکتار سم مصرف می‌شود، گفت: در استان همدان برنامه‌هایی برای کاهش مصرف سم مدنظر قرار گرفت و بر اساس برنامه‌ها و اهداف تعیین‌شده اقدام شد.
فروشندگان غیرمجاز سم جمع‌آوری شدند
پیشه‌ور بابیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفظ نباتات کشور برنامه‌هایی را در این خصوص تدوین کرد، گفت: این برنامه‌ها در استان همدان به اجرا درآمد و طی ۱۵ سال اخیر در راستای ساماندهی فروشندگان سموم نباتی اقدام شد و فروشندگان غیرمجاز جمع‌آوری شدند.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان همدان بابیان اینکه در مراکز مجاز عرضه سموم نباتی نیز حضور کارشناس فنی واجد شرایط و واجد صلاحیت مورد تائید قرار گرفت، گفت: این افراد از کارشناسان کشاورزی عضو سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی انتخاب‌شده و دوره‌های خاصی را طی می‌کنند.
پیشه‌ور آموزش بهره‌برداران کشاورزی و آشنا کردن کشاورزان با عوامل خسارت زا و همچنین آموزش نحوه مصرف صحیح سموم نباتی را مورداشاره قرارداد و گفت: آموزش به طرق مختلف صورت گرفته به‌طوری‌که رده‌های آموزشی، کارگاه آموزشی و آموزش از طریق برنامه‌های تلویزیونی و آموزش چهره به چهره مدنظر قرارگرفته است.
همین برنامه‌ها سبب شد کشاورزان بهتر عوامل خسارت زا را بشناسند و دقیق‌تر به مبارزه با آن‌ها بپردازند وی بابیان اینکه همین برنامه‌ها سبب شد کشاورزان بهتر عوامل خسارت زا را بشناسند و دقیق‌تر به مبارزه با آن‌ها بپردازند، ادامه داد: در اقدام دیگری یکسری سموم پرمصرف و پرخطر باسیاست‌های سازمان حفظ نباتات کشور با سموم کم‌خطر و بی‌خطر جایگزین شد و همین امر سبب شد حجم قابل‌توجهی از سمومی که قبلاً در استان استفاده می‌شد از چرخه مصرف خارج شود.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان همدان بابیان اینکه انجام مبارزات غیر شیمیایی و بیولوژیک و توسعه این عملیات در سطح استان همدان نیز مدنظر قرار گرفت، عنوان کرد: بر مبنای همین اقدام واحدهایی به نام انسکتاریوم در بخش خصوصی فعال شدند و مبارزات غیر شیمیایی بیولوژیک در باغات، گلخانه‌ها و مزارع توسعه یافت.
وی بابیان اینکه مبارزه مکانیکی و زراعی نیز توسعه یافت و کشاورزان و باغداران با روش‌هایی که در زمان قدیم انجام می‌شد، آشنا شدند، گفت: ازجمله این روش‌ها ویجین و هرس بود به‌طوری‌که وقتی کشاورز با ویجین و هرس علف‌های هرز را از بین ببرد دیگر نیازی به سم برای از بین بردن این آفات نیست.
اصلاح و بازسازی ناوگان ادوات سمپاشی
پیشه‌ور بابیان اینکه در کنار همه این‌ها طی سال‌های اخیر عملیات اصلاح و بازسازی ناوگان ادوات سمپاشی نیز موردتوجه قرار گرفت، گفت: ادوات سمپاشی مانند هر ماشین‌آلات دیگری فرسوده می‌شوند که با فرسوده‌شدن دستگاه‌ها شاهد افزایش مصرف سم بودیم که با جایگزینی صورت گرفته مصرف نیز بهینه شد.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی استان همدان گفت: طی چند سال اخیر بیش از ۱۰۰ نفر از کارشناسان جدیدالاستخدام چند روستا را به‌عنوان پهنه خود انتخاب کردند و با حضور مؤثر و مستقیم در سطح باغات و مزارع آخرین یافته‌های سازمان جهاد کشاورزی را به کشاورزان و باغداران ارائه دادند که تمام این عوامل در کنار هم منجر به آن شد که استان همدان درزمینهٔ تولید محصولات به جایگاهی برسد که تولیدات دارای کمترین میزان سموم باقی‌مانده باشند.
بااین تفاسیر آنچه انتظار می رود اینکه بخش کشاورزی با مصرف آفت کش ها در سطح استاندارد به محیط زیست و سلامت بشر اهمیت دهد و در این میان استفاده از دانش فنی در کشاورزی را مدنظر قرار دهد تا ضمن قدم برداشتن در مسیر توسعه پایدار به اهداف تعیین شده در بخش تولیدات نیز دست یابیم.
