خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – بیت اله احمدی؛ روستای تاریخی زنوزق از توابع زنوز شهرستان مرند، روستایی با باغ های سیب و زردآلو که عمده معیشت حدود هزار خانوار را تأمین می‌کند، سیب سرخ زنوز، شهره عام و خاص است.
داستان از این قرار است، چشمه‌ای در منتها الیه روستا از سال‌های دور تنها منبع آب باغ ها و آب شرب احشام روستاست، این چشمه با ۱۲ دهنه بر روی تپه‌ای قرار گرفته که چند سالی است به عنوان معدن سنگ مرمر ثبت شده و پروانه بهره‌برداری گرفته اما فعالیت آن به دلیل اعتراض مردم روستا متوقف مانده است.
وضعیت خاص این چشمه آهکی به گونه‌ای است که کارشناسان زمین‌شناسی می‌گویند هرگونه تعرض و تغییرات در ساختار این قله و بهره‌برداری از این معدن به قیمت از دست رفتن این چشمه تمام خواهد شد.
این روزها که سر و صدای فعالیت دوباره این معدن شنیده می‌شود، مردم روستا هر روز در اینجا جمع می‌شوند تا مانع از فعالیتش شوند، آن‌ها می‌گویند همه دار و ندار روستا این چشمه است که اگر بلایی سرش بیایید، باید از روستایشان کوچ کنند.
این معدن از نوع سنگ‌های تزئینی و نما در ۳۰ کیلومتر شمال شرق شهر مرند قرار گرفته و مجوز برداشت ۵ هزار تن ماده معدنی را در سال دارد و با بیش از هزار میلیون ریال سرمایه گذاری راه اندازی شده است.
چشمه آب، دار و ندار اهالی زنوزق است
اراضی کشاورزی روستا از چشمه کلستیرکه دارای آب دائمی است و چند چشمه کوچک که هر کدام چند قطعه محدود از اراضی را آبیاری می‌کنند، تأمین می‌شود.
یکی از اهالی ریش سفید روستا به خبرنگار مهر می‌گوید: ما از آب این چشمه استفاده می‌کنیم و تمام درآمد ما از همین آب است، حدود ۶۰۰ خانوار در این روستا زندگی می‌کنند که حیات شأن وابسته به همین چشمه آب است.
وی با تاکید بر نقش آب در رونق تولید منطقه می‌افزاید: این آب تنها برای روستای زنوزق نیست بلکه حداقل ۳ روستای اطراف نیز از این آب بهره مند می‌شوند.
رضا کاری یکی دیگر از اهالی روستای زنوزق، در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح می‌کند: ۵ هزار نفر به صورت ساکن و غیرساکن با این روستا مرتبط هستند که از همین آب، نان می‌خورند، هزار هکتار اراضی در این روستا وجود دارد که از همین آب بهره مند می‌شوند.
طبق گفته علی بدیری به خبرنگار مهر، این معدن در سال‌های گذشته که آغاز به کار کرد، موجب گل آلود شدن آب کشاورزی منطقه شده بود و مردم اجازه نخواهند داد که این معدن دوباره فعالیت خود را آغاز کند.
وی می‌افزاید: از مسئولین می‌خواهیم که معدن سنگ را از این منطقه جمع آوری کنند چرا که بهره برداری مجدد از این معدن، موجب می‌شود کشاورزی به خطر افتاده و اهالی، این روستا را ترک کنند.
اهالی زنوزق نگران آب کشاورزی نباشند
بخشدار بخش مرکزی شهرستان مرند، در گفتگو با خبرنگار مهر، در خصوص فعالیت معدن زنوزق گفت: معدن «تراورتن» در سنگ‌های تزئینی و صادرات مطرح است و یکی از معادن مهم استان به شمار می‌رود، بهره بردار در زمان لازم مجوز بهره برداری را از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اخذ کرده و استعلام‌های مورد نیاز را از سوی محیط زیست، منابع طبیعی و امور آب صورت گرفته است.
علی نیک نفس افزود: استعلام‌ها بلامانع بودن فعالیت معدن را اعلام کرده، بهره برداران معدن در زمان مقرر برای بهره برداری مستقر شدند اما با توجه به حساسیت آب کشاورزی در مسیر سلطان سنجر تا زنوزق، اهالی جمع شده و به محل معدن می‌روند و جلوی بهره برداری را می‌گیرند.
وی افزود: بهره برداران به همین جهت، تجهیزات خود را جمع آوری کرده و فعالیت معدن متوقف می‌شود، پس از مدتی بهره بردار دیگری جایگزین می‌شود و هم اکنون بهره بردار جدید به دنبال آغاز مجدد فعالیت این معدن است.
بخشدار مرکزی مرند تاکید کرد: موضوعی که برای مسئولین شهرستان مرند مورد اهمیت می باشد، حساسیت اهالی منطقه به آب کشاورزی این منطقه است، اخیراً که این موضوع مطرح شده و از سوی دهیار و شورای زنوزق به ما رسیده، کارشناسان امور آب موظف شدند تا این مساله را بررسی کنند.
نیک نفس ادامه داد: کارشناسان امور آب استان آذربایجان شرقی و شهرستان مرند به صورت کتبی اعلام کرده اند که هیچ گونه ضرر و زیانی از بابت فعالیت معدن به آب این منطقه وارد نمی‌شود.
وی اظهار داشت: فرماندار شهرستان مرند طی جلسه‌ای که با معتمدین روستای زنوزق و بهره بردار برگزار شد، این مسائل را مطرح کرد و اهمیت مساله آب مورد تاکید قرار گرفت تا تضمین لازم برای تأمین آب کشاورزی زنوزق گرفته شود.
کارهای عمرانی و فرهنگی از محل درآمد معدن در زنوزق انجام می‌شود
بخشدار مرکزی شهرستان مرند تاکید کرد: تاکنون مشکلی بابت فعالیت بهره برداری این معدن مشاهده نشده است، اما با توجه به حساسیت موضوع، تضمین‌های لازم از بهره بردار به صورت مقطعی گرفته شده تا اگر در فرایند انجام بهره برداری، کوچک‌ترین ضرر و زیانی در مسیر آب ایجاد شده و احساس شود که آب کشاورزی زنوزق متضرر شده، فعالیت این معدن متوقف خواهد شد.
نیک نفس تأمین آب کشاورزی زنوزق را مهم‌ترین دغدغه مسئولان شهرستان مرند دانست و اذعان داشت: کارشناسان آب حتی احتمال یک درصد آلودگی آب را نیز نمی‌دهند اما اگر یک هزارم درصد هم مشکلی برای آب این منطقه احساس شود، تضمین‌های لازم گرفته شده که جلوی فعالیت معدن گرفته خواهد شد.
وی افزود: بهره بردار معدن تضمین داده حاضر است اگر اهالی منطقه به کارشناسان امور آب شهرستان و استان اعتماد ندارند، کارشناسی از سوی اهالی روستای زنوزق انتخاب شده و هزینه آن پرداخت شود و اگر این کارشناسان بی طرف نظر دهند که مشکلی برای آب ایجاد شده، فعالیت این معدن متوقف شود.
بخشدار مرکزی مرند همچنین در پایان گفت: هرگونه فعالیت حاصل از این معدن مختص این منطقه است و اولویت با کارگران منطقه است و بهره بردار باید جاده منطقه را احداث کرده و از از محل درآمد معدن، کارهای عمرانی و فرهنگی در این روستا صورت خواهد گرفت.
گفتنی است، به دنبال تجمع اهالی روستای زنوزق در محل احداث معدن و با تصمیم شورای تامین شهرستان مرند، کانکس ها از محل جمع آوری شده و تا اطلاع ثانوی احداث معدن به تعویق افتاده است.
طی روزهای گذشته اهالی روستای زنوزق به جهت نگرانی از آسیب دیدن آب کشاورزی این روستا و مشکلات زیست محیطی، در اعتراض به فعالیت این معدن و آغاز به کار مجدد این طرح، اعتراض کرده اند.
ماسوله آذربایجان با پنجره‌هایی رنگی
گفتنی است، زنوزق از روستاهای گردشگری و زیبای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان زنوزق و در بخش مرکزی شهرستان مرند واقع شده است، روستای زنوزق در فاصله یک ونیم کیلومتری شهر زنوز قرار گرفته است؛ این روستا از نظر موقعیت جغرافیایی، روستایی کوهستانی و پلکانی بوده و از شرق به کوه‌های سلطان سنجر، از غرب به روستای درق و از جنوب غرب به شهر زنوز محدود می‌شود و شمال آن را ناهمواری‌های اطراف روستا فرا گرفته‌است.
در این روستا، چیزی که بیشتر از همه توجه شما را جلب خواهد کرد، سنگفرش مرتب روستا و در و پنجره‌هایی است که با رنگ‌های آبی و سبز و قرمز رنگ آمیزی شده‌اند و زیبایی‌های این روستا را دو چندان کرده‌اند.
زنوزق را ماسوله آذربایجان نامیده اند، با همان فضا و با همان کارکردهای معماری؛ سقف خانه پایین‌تر و حیات خانه بالاتر است و حسن همجواری همسایگان به قدری بالاست که اگر روی پشت بام خانه کسی راه بروی یا برگه سیب و زرآلویتان را پهن کنید هیچکس به جرم مزاحمت برای خانواده دیگران، شما را با چوب دستی دنبال نمی‌کند.
