خبرگزاری مهر – گروه استانها؛ چنور صادقی: حدود هفت ماه از سال زراعی امسال می گذرد و هنوز قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی به ویژه گندم از سوی شورای اقتصاد اعلام نشده و این امر منجر به اظهار نظرهای مختلفی از سوی کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی شده است.
دولت اعلام کرده در استان هایی که برداشت گندم آغاز شده این محصول براساس قیمت تضمینی سال گذشته از کشاورزان خریداری شود و بعد از اعلام قیمت سال زراعی جاری مابه التفاوت آن به کشاورزان پرداخت خواهد شد.
در کردستان فصل برداشت گندم از تیرماه شروع می شود و براساس گفته های برخی از مسئولان کشوری تا پایان ماه جاری قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی اعلام خواهد شد ولی آنچه در این میان حائز اهمیت است دلیل تاخیر در اعلام این قیمت ها است.
یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه کردستان و مدیرگروه اقتصاد کشاورزی این دانشگاه و دبیرسازمان نظام صنفی کشاورزان استان هم در این رابطه نظر خود و کشاورزان منطقه را در گفت وگو با خبرنگار مهر عنوان کردند.
توجه برنامه ریزان اقتصادی بعد از انقلاب به گندم
حامد قادرزاده عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه تثبیت قیمت و تضمین خرید یکی از راه های تشویق تولید محصولاتی است که جنبه استراتژیک دارند، گفت: گندم به عنوان قوت لایموت مردم از بعد پیروزی انقلاب مورد توجه برنامه ریزان اقتصادی کشور قرار گرفت.
وی اضافه کرد: در اوایل انقلاب به دلیل اینکه سطح درآمد مردم بسیار پایین بود، قسمت اعظم افراد جامعه وابستگی شدیدی به نان داشتند.
وی با اشاره به اینکه تغییراتی به طور متوسط در سطح درآمد مردم ما بوجود آمده است، ادامه داد: البته خیلی ها شاید معتقد هستند که وضعیت درآمدی مردم بدتر شده ولی واقعیت این است که انتظارات مردم ما نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.
این کارشناس اقتصاد کشاورزی بیان کرد: امروز مردم شناخت بیشتری نسبت به نیازمندی های خود دارند به همین دلیل علی رغم افزایش درآمد احساس رضایت آنها کاهش یافته است.
قادرزاده عنوان کرد: متاسفانه گروه های از جامعه هم بشدت آسیب اقتصادی دیدند که به هیچ عنوان نمی توان این دهک را نادیده گرفت.
کاهش درآمد نانوایی ها ناشی از کاهش تقاضای نان درجامعه
وی یادآورشد: گندم که کالای نهایی و بیشتر مورد تقاضای مردم است به صورت نان در بازار تاکنون عرضه شده است.
وی با اشاره به اینکه در آمد نانوایی ها در اکثر شهرهای ایران نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده است، اظهارداشت: کاهش درآمد نانوایی ها به دلیل کاهش تقاضای مردم برای نان در مقایسه با گذشته است این یعنی دیگر مثل گذشته نان کالای اصلی سر سفره های اکثر مردم نیست.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه البته هنوز گندم کالای اصلی سرسفره بخش و دهک پایین جامعه است، گفت: کالاهای جایگزین نان در جامعه بشدت افزایش پیدا کرده است.
قادرزاده با اشاره به اینکه جهت گیری دولت در راستای کاهش حمایت از تولید گندم از چند سال قبل آغاز شده است، عنوان کرد: دلیل این مسئله هم بر می گردد به اینکه دیگر مثل گذشته نان قوت اصلی مردم نیست و از طرف دیگر در بسیاری از مناطق کشور هم چون کردستان که حدود ۵۵۰ هزارهکتار به عبارتی ۵۰ درصد اراضی زیرکشت آن به گندم اختصاص پیدا کرده است. اگر به همین روال ادامه یابد عرصه بر توسعه سایر محصولات تنگ خواهد شد.
وی بیان کرد: کشاورزان هم اگر امکان کشت جایگزین داشته باشند چنانچه زمین های آنها به گونه ای قابلیت آبیاری پیدا کند به کشت گندم اختصاص نخواهند داد.
وی اضافه کرد: چون قیمت تمام شده هر کیلوگرم گندم بسته به مناطق مختلف حداقل اگر بیشتر از قیمت خرید تضمینی سال ۹۶ نباشد کمتر نیست و در برخی مناطق هم حتی بیشتراست. لذا صرفه اقتصادی برای آنها نخواهد داشت.
این استاد دانشگاه کردستان بیان کرد: در طول یک دهه اخیر اگر به افزایش سطح زیرکشت آبی استان و سایر مناطق کشور نگاهی بیاندازیم متوجه می شویم کشاورزان هم به طور منطقی در حال تغییر کشت محصولات خود هستند و زمین هایی که قابلیت آبی شدن را دارند را آبی کرده و به کشت صیفی جات و سبزیجات و توسعه باغات، ذرت، آفتابگردان ودیگر محصولاتی که از بازار بیشتری برخوردارند، پرداخته اند.
کاهش حمایت دولت از تولید گندم غیرقابل توجیهی نیست
قادرزاده گفت: این فرض که دولت می خواهد حمایت خود را از محصولی مانند گندم کم کند امری غیرقابل توجیهی نیست اگرچه هنوز قشری از جامعه از آن آسیب خواهند دید.
وی ادامه داد: باید دولت برای آن چاره اندیشی کند، اقشار آسیب پذیر را مورد توجه قرار دهد و هزینه ای که قبلا برای سیاست حمایتی از محصولات انجام داده به سمت حمایت از این قشر سوق دهد.
وی با بیان اینکه الگوی کشت به سمت تولید براساس مزیت نسبی هر منطقه باید حرکت کند، بیان کرد: چنانچه حمایت های موجود دولت از محصولی هم چون گندم کاهش یابد استانی هم چون کردستان در آینده با توجه به اینکه بیشترین سطح زیرکشت گندم دیم کشور را به خود اختصاص داده دیگر این محصول را تولید نخواهد کرد و به ناچار به سمت دامداری که مزیت استان بوده حرکت می کند.
وی اضافه کرد: اگرچه در مقطعی به صورت کوتاه مدت این کاهش و حذف حمایت ناخوشایند است ولی واقعیت این است که این اتفاق باید بیافتد و خواهد افتاد چراکه این سیر تاریخی در دنیا نشان داده تا مقطع زمانی خاصی از یک کالا حمایت می شود.
وی با اشاره به اینکه کالای پست از نظر اقتصادی کالایی است که با افزایش درآمد مردم تقاضا برای آن کاهش پیدا کرده است، گفت: امروز محصول گندم کالای پست محسوب می شود.
این کارشناس اقتصاد کشاورزی افزود: امروز نان از سرسفره خانواده های ثروتمند و در مجالس و مراسم ها ی مختلف کمترین سهم را دارد و بیشترین سهم را در سر سفره افراد فقیر دارد لذا طبیعی است که مثل گذشته مورد توجه قرار نگیرد.
قادرزاده اظهارداشت: گندمی که در گذشته به آرد تبدیل می شد امروزه بیشتر در توسعه شیرینی پزی ها و تولید ماکارونی و بیسکویت مورد توجه واستفاده قرار می گیرد.
حذف حمایت از گندم می تواند به اصلاح الگوی کشت کمک کند
وی عنوان کرد: قرار نیست دولت در سیستم اقتصادی دخالتی داشته باشد، برداشتن حمایت از تولید محصول گندم می تواند به اصلاح الگوی کشت کمک کند.
وی با اشاره به اینکه اقتصادهای حمایتی توسعه را به تاخیر می اندازند مگر اینکه با برنامه در این راستا حرکت شود، بیان کرد: سیاست تضمینی چنانچه اقتصاد بطلبد سیاست خوبی است و تازمانی که نیاز است باید ادامه یابد.
این کارشناس اقتصادی در ارتباط با تعیین نرخ خرید تضمینی هم گفت: سیاست تضمین خرید و اعمال کف قیمت باید براساس قیمت تمام شده محصولات و سود منطقی به گونه ای تشویقی باید برای تولید کنندگان انجام شود نه اینکه کشاورز نتواند درآمد مورد انتظار را بدست آورد.
قادرزاده با بیان اینکه بسیاری از تولید کندگان به ناچار گندم تولید می کنند چون راه دیگری ندارند، افزود: در کنار حذف سیاست های خرید در مورد محصولات کشاورزی باید راه های مناسب بهبود الگوی کشت و حمایت های فکری و مادی را به کشاورزان ارائه داد.
وی توسعه کشاورزی را منجر به توسعه صنایع تبدیلی ذکر کرد و گفت: مطالعات جامع در استان های مختلف کشور باید انجام شود و براساس مزیت نسبی در هر استان محصولات کشاورزی تولید شوند.
کاهش تولید گندم دهن کجی به سال ها تلاش برای خودکفایی است
دبیر سازمان نظام صنفی کشاورزی کردستان نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر به فرمایش امام راحل که فرمودند گندم بکارید و استقلال درو کنید اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری هم فرمودند از گندم کاران داخل کشور حمایت کنید و گوش ندهید در خارج گندم فلان قیمت است وظیفه مسئولان خرید گندم داخلی است.
سید حسین رحیمی بیان کرد: در حال حاضر درآمد بخش زیادی از کشاورزان از محل تولید گندم حاصل می شود.
وی اضافه کرد: این که تعدای از به اصطلاح اقتصاددانان سعی درکاهش تولیدگندم دارند به نوعی دهن کجی به سال ها سعی و تلاش درراستای خودکفایی این محصول استراتژیک است.
وی با بیان اینکه عده ای از دلالان ومافیای واردات گندم سعی درنابودی تولیدکنندگان گندم تنها به دلیل سودخود دارند، بیان کرد: درایران هم بجای این که افزایش تولید محصولات حیاتی را یک فرصت بدانند وسعی درصادرات و بازاریابی آن داشته باشند به هزاران ترفند ناجوانمردانه به فکرکاهش تولید هستند.
دبیر سازمان نظام صنفی کشاورزی کردستان ادامه داد: نشانه های موارد ذکر شده اعلام نشدن نرخ خریدتضمینی گندم تا الان که برداشت این محصول شروع شده، عدم پرداخت به موقع بهای گندم، عدم پرداخت تسهیلات ارزان قیمت به بخش زراعت خصوصا گندم است که این اقدامات بزرگترین ضربه به تولید کالای ایرانی درسال حمایت از کالای ایرانی است.
جایگزینی کشت محصولات دیگری بجای گندم توجیه پذیر نیست
رحیمی عنوان کرد: متأسفانه نمایندگان ما در مجلس شورای هم که وظیفه ذاتی آنها دفاع ازبخش تولید به ویژه کشاورزی است درحال حاضر روزه سکوت گرفته اند و بجز تعدادی معدود از آنها، هیچ دفاعی ازگندم کاران نکردند.
وی ادامه داد: چون اگر این وضعیت پیش برود خیل عظیمی ازکشاورزان به ویژه جوانان شاغل دراین بخش، کشاورزی را رها کرده و به حاشیه شهرها مهاجرت می کنند.
وی در ارتباط با جایگزین کردن محصول دیگر یا بخش دیگری هم چون دامپروری به جای گندم بیان کرد: چنین کاری امکان پذیر نیست چراکه لازمه کار دامپروری وجود مرتع است که در بسیاری از مناطق استان مرتعی باقی نمانده بنابراین این کار توجیه پذیر نیست.
دبیر سازمان نظام صنفی کشاورزی کردستان ادامه داد: اکثر محصولات کشاورزی هم نیاز به آب دارند و با وجود کمبود آب در بسیاری از مناطق ما جایگزین کردن آنها به جای گندم کار صحیحی نیست.
رحیمی با اشاره به اینکه در اکثر کشورهای دنیا تولید گندم از یارانه دولتی برخوردار است، عنوان کرد: هر کشوری که در تولید گندم خودکفا باشد از مورد تحریم مواد غذایی قرار گرفتن دشمنان خود هراسی نخواهد داشت و استقلالش حفظ خواهد شد.
